استاد دانشگاه تبریز در گفتوگو با ایسنا:
اسیدپاشها، جانیان بالفطره نیستند
خشكشوئی آنلاین: استاد گروه روانشناسی دانشگاه تبریز با تاكید بر این كه اسیدپاش ها جانیان بالافطره نیستند، اظهار داشت: اغلب چنین پنداشته میشود كه اسیدپاشان افراد خطرناكی هستند و این در شرایطی است كه اسیدپاشها همان افرادی هستند كه در دور و اطراف ما زندگی میكنند، آن ها اسیر دست هیجان های لحظه ای می شوند.
دكتر «علی قرهداغی»، در گفتوگو با ایسنا، با بیان این كه پژوهش كمی و كیفی دقیقی در مورد علل اسیدپاشی و انگیزههای مهاجمان انجام نشده است، اظهار داشت: اگر علل حوادثی مانند قتلهای خیابانی، با ماشین زیر گرفتن و سایر مصادیق پرخاشگری را به اسیدپاشی تعمیم دهیم، حس انتقام جویی به این حادثه منجر میشود، انتقام جویی جزیی از رفتار پرخاشگرانه تلقی میشود، بر مبنای برخی فرضیهها پرخاشگری پاسخی به ناكامی است و هر چه شدت ناكامی بیشتر باشد، شدت پرخاشگری هم بیشتر خواهد بود و هر چه ارزش مورد انتظار در مورد چیزی كه فرد درباره آن ناكام شده بیشتر باشد، شدت پرخاشگری بیشتر بوده و در نتیجه فرصت ارزیابی از فرد سلب خواهد شد.
چرا افراد خوب، ناگهان دست به كارهای شیطانی میزنند؟
وی تصریح كرد: این پرسش همواره در بین روانشناسان وجود داشته است كه «چرا افراد خوب، ناگهان دست به كارهای شیطانی میزنند؟»، در صورت توجه به تاریخچه زندگی برخی افرادی كه زن های خیابانی را كشته، به كودكان معصوم تجاوز كرده و آن ها را به قتل رسانده اند، متوجه می شویم آن ها مدت ها در میان مردم زندگی، مراوده و كار كرده و اهل خانواده بودند، اما به یكباره تبدیل به هیولاهایی شده اند كه بی محابا دست به قتل و صدمه زده اند.
وی ادامه داد: در تاریخ جنگ ها می بینیم كه زندان بان هایی كه در تاریخچه زندگی خود حتی نمره انضباطشان هم بالاترین نمره بوده، دست به كارهای فجیعی زده اند، ازاین رو پاسخ به این سوال كه «چرا آدمهای خوب ناگهان دست به كارهای شیطانی می زنند؟»، می تواند گره انفجارهای خشم را باز كند.
مهاجمان اسیدپاش، خویش را قربانی می دانند
قره داغی با تاكید بر این كه مهاجمان اسیدپاش، خویش را قربانی می دانند، اظهار داشت: آن ها قربانی ناكامی هایشان میشوند، این افراد در دنیای ذهنیشان خویش را قربانی میپندارند و در ابتدا دنیایی می سازند كه همه چیز آن پیش بینی شده است و فرد مهاجم در آن به تمام نداشته هایش می رسد، تمام رنگ های دنیای ذهنی اش او را مشغول و مشعوف می كند، چون كه لذت رسیدن به آرزوها در دنیای ذهنی اثری شبیه رسیدن به آن ها در دنیای واقعی دارد.
مهاجم از چه نوع دنیایی آمده و چه نوع دنیایی را تصور می كند؟
وی اظهار داشت: در علم روانشناسی مفهومی به نام «دلبستگی» وجود دارد كه بر دو نوع ایمن و ناایمن تقسیم می شود، فردی كه دارای دلبستگی ایمن باشد، به خودش و روابطش اعتماد داشته و خودش را در گرو روابطش توصیف نكرده و موقع طرد شدن احساس نمی كند كه وجودش در خطر افتاده است.
وی با اشاره به دلبستگی ناایمن اظهار داشت: كسی كه دلبستگی اش ناایمن است، همیشه خویش را وابسته به روابط نگه می دارد، این فرد به محض این كه احساس طرد شدن كند، آشفته می شود، افراد ناایمن هنگام طرد شدن، چنین می پندارند كه دنیایشان به آخر رسیده است، آن ها فكر می كنند دوست داشتنی نیستند و وقتی كسی آن ها را دوست بدارد، دنیایشان را بر محور آن دوست داشتن می چینند، طرد شدن، تلخ ترین اتفاق افراد با دلبستگی ناایمن است.
مهاجمان اسیدپاش احتمالاً دلبستگی ناایمن دارند
قره داغی با بیان این كه مهاجمان اسیدپاش احتمالاً دلبستگی ناایمن دارند، اضافه كرد: فرد مهاجم فكر میكند با از دست دادن طرف مقابل، دچار احساس ناامنی شده و وجودش به خطر میافتد، این احساس برآمده از دلبستگی ناایمن كه ریشه در دوران كودكی فرد مهاجم دارد، سبب میشود فرد تمام معنای زندگی را در دلبستگی به یك فرد بداند، این افراد وجودشان را به وجود فرد دیگری وابسته كرده و در روابط عاطفی بسیار شكننده بوده و با تجربهی یك شكست، خشم خویش را به این شكل برون ریزی میكنند، مهاجم خویش را مستحق حمله و اسیدپاشی میداند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به روش های حل مسأله اضافه كرد: راهبردهای حل مسأله این افراد از نوع هیجان مدار منفی است، در راهبردهای هیجان مدار منفی، به جای عقل و تدبیر، هیجان جهت تصمیم گیری را مشخص می كند، در مواردی كه فرد نمی تواند هیجان هایش را شناخته، كنترل كرده و تغییر جهت دهد، هر نگاهی به ارضای هیجان منجر شود، همان رویكرد اتخاذ می گردد.
وی در ادامه با به نقش مواد محرك در تحریك پذیری این افراد اشاره نمود و اظهار داشت: مصرف موادی مانند متاآمفتامین، شیشه، كراك و مواد صنعتی موجود در بازار، واقعیت سنجی را بسیار تضعیف كرده و جسارت بیشتری به افراد مهاجم میدهد.
بیشترین میزان آمار اسید پاشی در دنیا متعلق به كشور بنگلادش است
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز خاطرنشان كرد: اسیدپاشی نه تنها در جامعهی ما، بلكه در جوامعی مثل آمریكا و انگلیس هم اتفاق میافتد، اما بیشترین میزان آمار اسید پاشی در دنیا متعلق به كشور بنگلادش بوده و آمارها از آن حكایت می كند كه سالانه 300 مورد اسیدپاشی در این كشور اتفاق میافتد، هم چنین مستندات نشان میدهد، عمدهترین نقطه تمركز اسیدپاشی، در جنوب شرق و جنوب آسیا و در كشورهایی مانند كامبوج، بنگلادش و پاكستان اتفاق میافتد و این نكته نشان داده است كه اسیدپاشی یك پدیده ی وابسته به فرهنگ است.
وی اضافه كرد: طبق مستندات، اسیدپاشی در كشورهای در حال توسعه بیشتر گزارش شده است، در سال 1980، آماری از نرخ اسیدپاشی در كشورهای توسعه یافته منتشر گردید كه انگیزههای افراد با انگیزههای اسیدپاشان در كشورهای در حال توسعه متفاوت بود و سرقت و تعصبات قومی - نژادی و دعواهای خیابانی، زمینه ساز حمله با مواد شیمیایی و اسید بودند.
وی در ادامه با اشاره به آمار اسیدپاشی در ایران اضافه كرد: گزارش های استانی بیمارستانها از آن حكایت می كند كه 11.5 درصد كل سوختگیها، ناشی از سوختگی با اسید هستند، اما تابحال آمار رسمی در این خصوص از جانب وزارت بهداشت ارائه نشده است.
قره داغی با اشاره به تفاوتهای جنسیتی در اسیدپاشی خاطرنشان كرد: در كشورهای توسعه یافته، اسیدپاشی توسط مردان ضد مردان و در كشورهای در حال توسعه، توسط مردان ضد زنان انجام میشود، عوامل عاطفی مثل رد پیشنهاد ازدواج و رابطه عاطفی از جانب زنان در كشورهای در حال توسعه، عمده علت اسیدپاشی را تشكیل میدهند.
وی ادامه داد: در كشور بنگلادش دختران زیر 18 سالی كه از نقش های سنتی و قومی خودشان فرا رفته و پوشش و سبك زندگیشان را عوض كردهاند، قربانی اسیدپاشی شده اند، در «جامائیكا» هم زنان به دلیل خیانتهای زناشویی از جانب مردان مورد اسیدپاشی قرار گرفتهاند.
احساس عدم امنیت قربانیان اسیدپاشی را تهدید میكند
وی با اشاره به تجربهی تلخ قربانیان اسیدپاشی اظهار نمود: قربانیان علاوه بر سوختن و بدشكلی صورت، قضاوت شده و در معرض افترا قرار میگیرند، طرد شده و به شدت تنها میشوند، افراد جامعه این بدشكلی صورت را مسری میپندارند و به دلیل این برخوردها، قربانیان دچار تأخیر در تكالیف رشدی و از دست دادن روابط میشوند، حسرت و اندوه گذشته آنان را رنج داده و در دام افسردگی، رفتارهای خودشكنانه و خود تخریب گر میاندازد، احساس عدم امنیت و ترس از تهدید شدن به اسید پاشی مجدد و مورد حمله قرار گرفتن، از مواردی هستند كه حتی در صورت جان سالم به در بردن، قربانی را رها نمیكنند.
قره داغی ادامه داد: احساس امنیت نكردن و به هم ریختن تصویر بدنی، قربانیان را دچار اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD) میكند، قربانیان این استرس را در سطح فكر، رفتار و فیزیولوژی تجربه میكنند و در ارتباطات بعدی خود همواره احساس ناامنی میكنند، گاهی كابوس های شبانه گریبان آنها را می گیرد و در صورتی كه مهاجم مجازات نشود، احساس خشم و مورد بی عدالتی قرار گرفتن، آنها را رنج می دهد.
وی اضافه كرد: قربانیان اسید مردم را فریب ندادهاند كه به دلیل آن قربانی اسیدپاشی شوند، آن ها فقط به منظور زندگی خودشان تصمیم گرفتهاند، این قربانیان، متهم نیستند، مردم به جای ترحم و طرد كردن باید با قربانیان اسیدپاشی، هم حسی كنند، آنان نیازمند حمایت برای حضور مجدد در جامعه هستند، در كشورهایی مانند بنگلادش، خیریههایی برای حمایت و كمك به قربانیان اسیدپاشی شكل گرفته است، اما در بعضی جاها از نظر قانونی و ساختاری خلاهایی در برخورد با مهاجمان اسیدپاش وجود دارد و این خلا سبب میشود قربانیان هیچ گاه احساس نكنند كه با مهاجمان برخورد برابری شده است.
وی با تاكید بر اتخاذ تدابیری برای برخورد قاطعانه با اسیدپاش ها از جانب مراجع قضایی تصریح كرد: برای جرایم نوظهور مانند جرایم سایبری، مجازاتی تعیین شده و این در شرایطی است كه تابحال برخورد قاطعانهای با مهاجمان اسیدپاشی نشده است.
قره داغی با اشاره به راهكارهای پشتیبانی از قربانیان اسیدپاشی خاطرنشان كرد: راهبردهای فردی، اجتماعی و ساختاری همچون این راهكارها هستند، راهبرد شخصی به كمك برای بازیابی خود و تواناییهای سابق فرد اشاره دارد، این فرد میتواند با عضویت در بعضی سازمان های مردم نهاد به سایر قربانیان كمك نماید، مشاوران، روانشناسان، مددكاران و خانوادهها میتوانند در جهت تامین حمایت عاطفی برای قربانیان تلاش كنند، راهبردهای ساختاری هم به حمایت قانون و بیمه از قربانیان اشاره دارد.
استاد دانشگاه تبریز خاطرنشان كرد: با عنایت به این كه اغلب موارد اسیدپاشی در ایران به دلیل شكست در روابط عاطفی اتفاق می افتد، روابط عاطفی خارج از چارچوب خانواده بیشتر از شش ماه ممكن است خطرناك باشد و جنبهی پاتولوژیك پیدا كند، افراد با آگاه كردن خانوادهها وارد رابطه شوند، آموزش مهارتهای حل مسأله و كنترل خشم هم باید مورد توجه قرار گیرد، اسیدپاشی مصداق پرخاشگری و عدم كنترل خشم است و افراد باید كنترل خشم را یاد بگیرند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب