در گفت وگو با خشكشوئی آنلاین تشریح شد
نحوه حمایت بیمارستان ها از بیماران نیازمند
به گزارش خشکشوئی آنلاین، رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت ضمن ارائه توضیحاتی درباره ی نحوه فعالیت واحدهای مددکاری اجتماعی بیمارستانی، در عین حال به ردیف بودجه محدود وزارت بهداشت در این عرصه اشاره نمود و اظهار داشت: ردیف بودجه نیازمندان در وزارت بهداشت محدود است و گاهی سهم خیرین دراین زمینه با بودجه سیستم سلامت برابری می کند.
دکتر سید محمد حسین جوادی در گفتگو با ایسنا، در رابطه با خدمات مددکاری اجتماعی در نظام سلامت، اظهار داشت: با عنایت به این که در جامعه ما در شرایط فعلی، مشکلات اقتصادی بیشتر از سایر مشکلات مهم تلقی می شود، مددکاران اجتماعی بیشتر در حوزه موضوعات اقتصادی از بیماران حمایت می کنند؛ درحالی که بر مبنای مطالعات انجام شده کمتر از ۲۰ درصد خدمات مددکاران اجتماعی در حوزه حمایت اقتصادی می باشد. بر مبنای سند اعتبار بخشی بیمارستان ها، پشتیبانی از گروههای صدمه پذیر و پرخطر بر عهده مددکاران اجتماعی است؛ حال تصور کنید در بیمارستان ها گروههای پرخطر شامل چه کسانی می شوند؟
کدام بیماران نیازمند خدمات مددکاری بیمارستانی هستند؟ وی ادامه داد: بیمارانی که گرفتار کودک آزاری شدند، کسانی که تجربه خشونت خانگی دارند، بیمارانی که سوء مصرف مواد مخدر دارند، بیمارانی که مبادرت به خودکشی کردند، مادران آبستن پرخطر (مصرف کنندگان مواد مخدر)، کسانی که نزاع و درگیری داشتند، افراد بی خانمان، کسانی که گرفتار اختلالات سایکوتیک هستند، بیماران مجهول الهویه، بیماران صعب العلاج و... نیازمند حمایت ویژه ترخیص و بعد از ترخیص هستند که مددکاران باید آنرا انجام دهند.
حمایت از بیمار حین بستری و بعد از ترخیص او افزود: معنای حمایت مددکاران اجتماعی از بیمار در بیمارستان ها و مراکز درمانی یعنی این که مجموعه ای از خدمات شامل ارزیابی روانی و اقتصادی، مشاوره فردی، آموزش خانواده، حمایت یابی، مداخله در بحران و... به فردی که نیازمند این جنس از کمک است عرضه شود. به صورت کلی مددکاری اجتماعی بیمارستان، مدیریت مورد می کند و بیماران را چه هنگام بستری بودن و چه بعد از ترخیص مورد حمایت قرار می دهند.
نحوه جذب حمایت برای همراه سرای بیماران وی ادامه داد: بعنوان مثال در بعضی موارد امکان دارد فرد همراه بیمار احتیاج به اقامت در همراه سرا داشته باشد که مددکار اجتماعی ما با حمایت یابی ها، اسکان این افراد در همراه سراها را انجام می دهد. یا امکان دارد در موارد کودک آزاری با مراجع قضایی هماهنگی هایی صورت گیرد که مددکار اجتماعی در عین آموزش به خانواده با سیستم قضایی هم هماهنگ می شود که اگر نیاز است کودک بعد از ترخیص در مکانی خارج از محل زندگی خانواده ساکن شود، این امکان فراهم باشد.
وی با اشاره به اینکه دو سیاست در ارتباط با همراه سراها وجود دارد، توضیح داد: سیاست اول این بود که برای بیمارستان هایی که مراجعات زیادی دارند، همراه سرا دایر شود که ۸۰ همراه سرا هم در این حوزه وجود داشت و این امر نکات مثبت و منفی زیادی داشتند. سیاست دیگر این بود که بیاییم از ظرفیت خیریه ها استفاده نماییم و از هتل ها و NGOها برای اسکان خانواده های بیماران استفاده نماییم. در همراه سرای آنلاین که با خیریه "رها" همکاری می نماییم سال قبل ۸۰ هتل و مهمانسرا در ۳ استان که بیشترین مراجعات را داشتند شامل تهران، خراسان رضوی و فارس این کار انجام شد. برای سالجاری هم اسکان نزدیک ۵۵ هزار نفرشب را در تهران پوشش دادیم.
تدوین استانداردهایی برای دربرگیری بیماران بیشتر رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، اظهار داشت: مجموعه این مداخلات بر مبنای استانداردهایی تدوین شده است؛ استاندارد ارزیابی خانوادگی _ اجتماعی بیمار، استاندارد مددکاری اجتماعی و خدمات تعاملی نگارش شده است تا بعنوان مثال در یک مورد بیمار مجهول الهویه که فرآیند پیچیده ای دارد بتوان از پس کار برآمد. برای یک مورد بیمار مجهول الهویه باید مراحل مختلفی را در بیمارستان، خارج از بیمارستان، هماهنگی حمایت بیمه ای و... صورت گیرد. یک فرد بی خانمان یا مجهول الهویه که یک تخت بستری را اشغال می کند می تواند تا مدت ها روی دوش نظام سلامت بار هزینه ای داشته باشد ولی مددکاران اجتماعی زمینه ورود این افراد به جامعه و خانواده را فراهم می کنند.
نقش حمایت های چندمنظوره مددکار از بیماران او ضمن اشاره به این که هر یک از گروه هایی که نیازمند خدمات مددکاری اجتماعی هستند پروتکل خاص خویش را دارند، اظهار نمود: مثلاً در یک مورد مبادرت به خودکشی سه نفر شامل روانپزشک، مددکار اجتماعی و روانشناس باید بیمار را بررسی نمایند چون مبحث خودکشی تنها معضل جسمی نیست و ابعاد روانی هم دارد، امکان دارد یک نفر به علت عدم انسجام خانواده خودکشی کرده باشد پس اگر او را تحت درمان قرار می دهیم باید مسائل خانوادگی او را هم شناسایی و مرتفع نماییم. فرد نباید به همان منوال قبل به خانواده بازگردد که اگر خدایی نکرده باردیگر مبادرت به خودکشی کرد، موفق شود و جان خویش را از دست دهد. در واقع این مبین ضرورت نقش حمایت های چندمنظوره مددکار از بیماران است.
پیشگیری از بستری مجدد با مداخلات مددکاری وی ضمن اشاره به این که بخش عمده ای از مددکاری اجتماعی ما جنبه کیفی دارد، اظهار نمود: همین سبب می شود خدمات ما آنچنان که باید به چشم نیاید، اما می دانیم که اقداماتی از این دست سبب تقویت آرامش بیماران و خانواده ها می شود. مداخله مددکاران سبب جلوگیری از بستری مجدد در بیمارستان ها می شود که این امر در بیماران دارای اختلال روانی مزمن بیشتر از سایرین مشهود است.
او افزود: بیماران روانی مزمن سالی ۴ یا ۵ بار به بیمارستان ها باز میگردند اما مداخلات مددکاری اجتماعی سبب می شود میزان بازگشت تقلیل یابد و در نهایت سالی یک یا دوبار بستری شود. مددکاران ما بعد از ترخیص بیماران را شبکه سازی می کنند؛ یعنی حمایت های اجتماعی را بسیج می کنند تا این فرد با آن انگیزه ای که دارد در جامعه و خانواده پذیرفته شود و باردیگر به بیمارستان بازنگردد. در نهایت این امر سبب افزایش نرخ رضایت مندی خدمت گیرندگان می شود.
پیگیری بعد از ترخیص عامل کاهش هزینه ها وی در پاسخ به این سؤال که بیمار نیازمند به پیگیری های بعد از ترخیص تا چه مدت دنبال می شود؟، توضیح داد: پروتکل مددکاری اجتماعی در حیطه توانبخشی برای بیماران مزمن یک بازه زمانی مشخص را قید کرده است و فرآیند پیگیری مشخص است. تا مدتی بازدید منزل توسط مددکار اتفاق می افتد و پس از آن پیگیری تلفنی و در نهایت اتصال فرد به NGO ها، خیریه ها، سازمان های حمایتی، جمعیت هلال احمر و... باید صورت گیرد. یکی از مهم ترین اقدامات مددکار اجتماعی جذب و شبکه سازی حمایت ها است تا بتواند در کاهش بازگشت بیمار به بیمارستان موفق عمل کند که در نهایت خروجی این کار سبب کاهش هزینه های تحمیلی به نظام سلامت می شود.
دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی با همت مددکاران رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت با تکیه بر این که مداخله مددکاری اجتماعی سبب افزایش دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی می شود، خاطرنشان کرد: مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت در حوزه مراکز درمانی کمتر مورد توجه است و بیشتر به جنبه های جسمی فکر می شود که این سبب می شود تاثیرگذاری خدمات مددکاری اجتماعی کمتر به چشم بیاید البته؛ نظام سلامت طی سالیان اخیر در جذب نیروی انسانی مددکاری و تربیت این افراد توجه ویژه تری داشته است اما این توجه باید افزایش یابد.
لزوم جذب مددکاران متخصص برای بهبود استانداردها وی در رابطه با نحوه جذب مددکاران اجتماعی برای اشتغال در بیمارستان ها، بیان نمود: قبلا شاخص تعداد مددکار به تخت، برای هر ۲۰۰ تخت بستری یک مددکار بود که حالا به استاندارد ۷۴ تخت و یک مددکار رسیده ایم اما، بازهم متناسب با نوع بیماری این استاندارد متفاوت است؛ بعنوان مثال در بیمارستان های روانپزشکی هر ۲۰ تخت یک مددکار اجتماعی لازم دارد یا در بیمارستان های آنکولوژی کودکان هر ۱۰ تخت یک مددکار اجتماعی نیاز دارد اما در بیمارستان های عمومی این عدد بین ۷۰ تا ۸۰ متغیر است. البته احتیاج به جذب مددکاران بیشتری داریم.
وی با تکیه بر ضرورت جذب مددکار متخصص در نظام سلامت، اظهار نمود: تا سه سال قبل گروههای مختلف مانند روانشناسان، فارغ التحصیلان رشته علوم اجتماعی و... در پست مددکاری اجتماعی بیمارستان ها جذب می شدند اما اکنون سه سال است که بر مبنای آزمون ها، تنها مبادرت به جذب کسانی می نماییم که مددکاری اجتماعی خوانده باشند و پس از آزمون هم می بایست تحت مصاحبه تخصصی قرار گیرند که این یکی از نقاط قوت کار است.
برنامه ریزی افزایش ۱۵ درصدی در جذب مددکاران طی ۵ سال وی ادامه داد: پیرو برنامه ریزی های معاونت درمان و معاونت توسعه وزارت بهداشت مقرر شده است که تا طی ۵ سال آینده سالی ۱۵ درصد افزایش در جذب مددکاران داشته باشیم که در این مورد باید سازمان برنامه و بودجه به کمک ما بیاید که به استانداردهایی که پیشبینی کرده ایم، برسیم. در حال حاضر حدود ۶۵۰ بیمارستان دولتی در کشور وجود دارد که ۱۱۵۰ مددکار اجتماعی در این بیمارستان ها مشغول به کار هستند. نیمی از این افراد قرارداد رسمی یا پیمانی دارند و نیم دیگر هم به صورت شرکتی و طرحی فعالیت می نمایند.
برنامه ریزی برای تربیت مددکار متخصص حوزه سلامت جوادی افزود: در کارسنجی های صورت گرفته باید متناسب با نیاز خدمت کار صورت گیرد، اگر این استانداردها رعایت شود تا حد زیادی آمایش سرزمینی را هم پوشش می دهد ولی ما در مناطق کمتر برخوردار گاها نیروی تربیت شده مددکاری اجتماعی نداریم. بنابراین تصمیم گرفتیم دانشگاه های تربیت کننده مددکار اجتماعی در نظام سلامت را توسعه دهیم. ۱۰کلان منطقه در نظام سلامت داریم و برنامه ریزی کرده ایم که در این کلان مناطق، مددکار اجتماعی حوزه سلامت تربیت نماییم. می خواهیم در پنج سال آتی بتوانیم نیاز خود به نیروی مددکار اجتماعی را از دانشگاه های علوم پزشکی تأمین نماییم تا تربیت تخصصی و دقیقی اتفاق بیفتد.
او در قسمت دیگری از سخنان خود در رابطه با نوع خدماتی که مددکاران اجتماعی در بیمارستان های سوختگی انجام می دهند به ایسنا اظهار داشت: پروتکل جامع خدمات مددکاری اجتماعی به شکل پایه برای تمام بیمارستان ها اجرا می شود. اما متناسب با نوع تک تخصصی بودن بیمارستان، پروتکل مددکاری متفاوت هم تعریف می شود که این کار برای بیمارستان های سوختگی هم در دست اجرا است.
۷۰ گروه صدمه پذیر نیازمند حمایت مددکاری اجتماعی وی در رابطه با نحوه حمایت های اقتصادی مددکاران بیمارستانی، اظهار داشت: در دستورالعمل های این بخش ۷۰ گروه صدمه پذیر مشخص شده اند و مددکاران اجتماعی ما در بیمارستان ها به این گروه ها خدمت می دهند ولی قاطبه حمایت های اقتصادی برای بیماران بستری است که بودجه وزارتی هم دارد اما در حوزه بیماران سرپایی از حمایت یابی های خیریه، جمعیت هلال احمر و... استفاده می نماییم.
درصد متفاوت حمایت اقتصادی در هر گروه بیماری رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، افزود: بر مبنای فرآیند کار وقتی مددکار، بیماری را برای حمایت شناسایی می کند، او را مورد ارزیابی روانی و اجتماعی قرار می دهد تا متوجه شود که آن فرد در کدام گروه خدمتی است؛ چونکه هر گروه خدمتی بر مبنای بسته های تعریف شده شامل درصد خاصی از حمایت های اقتصادی می شود مثلاً درصد حمایت های کودک آزاری، خشونت خانگی، فرد بی خانمان و... متفاوت می باشد. از طرفی این دستورالعمل ها بسته به بیمارستان هم متغیر است؛ چون شاید در بعضی بیمارستان ها مراجعات بشکلی باشد که دست مددکار در حوزه حمایت باز نباشد ولی مددکار این اختیار را دارد که بر مبنای تشخیص خود که به دنبال ارزیابی ها شکل گرفته است، حمایت های اقتصادی را برقرار کند.
ردیف بودجه محدود وزارت بهداشت برای پشتیبانی از بیماران نیازمند وی با اشاره به اینکه ردیف بودجه نیازمندان در وزارت بهداشت محدود است، اظهار داشت: به عنوان مثال برای سال ۱۴۰۱ این بودجه ۳۰ میلیارد بود که البته میزان تحقق همین رقم هم جای بحث دارد؛ بشکلی که ۱۸ میلیارد تومان از آن محقق شده است.
سهم خیرین در حمایت های مددکاری بیمارستانی وی ضمن اشاره به این که مددکاران اجتماعی در حوزه حمایت های اقتصادی چند مسیر دارند، اظهار نمود: یکی از آنها همان سهم وزارت بهداشت است؛ ولی گاهی اوقات مددکاران حتی تا سه برابر این بودجه هم حمایت انجام می دهند؛ پس به سایر مسیرهای حمایتی هم نیاز است. سهم خیرین در این حوزه مهم می باشد که گاها با بودجه نظام سلامت برابری می کند. مسیر دیگر هم موسسات خیریه بیمارستانی است که تا ۲ یا ۳ برابر بودجه نظام سلامت از آن استفاده می نماییم. سهم نهادهای غیر دولتی و دولتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و... هم در این حیطه مشخص است.
بودجه ای که تناسبی با نیاز مددکاری ندارد او با تکیه بر ضرورت ارتقای بودجه مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد: این بودجه محدود است و متاسفانه چندسالی است که هیچ تغییری نداشته است و متناسب با نیاز بیماران نیست.
یک سوم بودجه برای پشتیبانی از اتباع وی ادامه داد: یک سوم از این بودجه برای درمان اتباع (عمدتا افغانستانی) هزینه می شود. در واقع اتباع ۱۰ درصد بیماران ما را تشکیل می دهند؛ ولی یک سوم بودجه حمایتی برای آنها استفاده می شود. نکته مهم اینست که علیرغم سخاوتمندی دولت جمهوری اسلامی ایران در پشتیبانی از اتباع، اما بازتاب آن به اندازه کافی نبوده است یا کمتر به آن پرداخته شده است.
افزایش ۴ برابری رجوع اتباع به مددکاری بیمارستان ها وی با تکیه بر این که در مورد اتباع لازم است که یک برنامه بین المللی اجرا شود، اظهار نمود: بیمارستان هایی داریم که حدودا گرفتار گسست شدند و اگر تصمیمات جامعی گرفته نشود با عنایت به فشار اقتصادی و هزینه های کمرشکن حوزه سلامت شاید دیگر قادر به کنترل حوزه مالی بیمارستان نباشند بنابراین؛ در حوزه اتباع باید تصمیم کلان بین المللی اتخاذ شود. هم اکنون نسبت به ۳ یا ۴ سال قبل در بعضی بیمارستان ها تعداد مراجعات اتباع ۴ برابر شده است و این زنگ خطری است که نشان دهنده احتیاج به تصمیمات مهم می باشد. باید سازمان پناهندگان از این حیطه حمایت کند، مراکز درمانی نمی توانند این حجم از بار حضور اتباع را به تنهایی به دوش بکشند.
جوادی در رابطه با نحوه پشتیبانی از اتباع، تصریح کرد: برای آن دسته از اتباعی که کارت آمایشی دارند، دست مان باز است؛ ولی برای آنهایی که غیر مجاز هستند محدود هستیم و اگر مددکار بتواند برای دسته دوم باید حمایت یابی از خیرین را انجام دهد.
وضعیت مددکاری اجتماعی در بیمارستان های خصوصی و غیردولتی وی در پاسخ به این سؤال که آیا حوزه مددکاری اجتماعی در بیمارستان های خصوصی و عمومی غیر دولتی هم فعال است یا خیر؟، توضیح داد: با عنایت به این که هم اکنون در سند اعتبار بخشی بیمارستانی مددکاری اجتماعی را داریم، بیمارستان های خصوصی هم مبادرت به جذب مددکار اجتماعی کردند ولی هنوز این روند کامل نشده است و شاید از مددکار اجتماعی متخصص استفاده نکنند. از سوی مقابل بیمارستان های تأمین اجتماعی هم در جذب مددکار اجتماعی استاندارد وزارت بهداشت را رعایت نمی کنند. البته مسیر همکاری شروع شده است و ما هم در حوزه آموزش این بیمارستان ها فعال هستیم.
ثبت خدمات مددکاری اجتماعی در HIS بیمارستانی وی ضمن اشاره به این که ثبت خدمات مددکاری اجتماعی در سامانه های بیمارستانی حدودا تکمیل شده است، اظهار نمود: طی دو یا سه سال قبل مدیران بیمارستانی در این حوزه همکاری کردند. دو فرم S۴ و S۵ در این حوزه طراحی شده است و داده های بخش مددکاری در این بخش ثبت می شود. این یک گام رو به جلو است که در برنامه ریزی ها کمک می نماید. البته در سطح ملی مشکلاتی وجود دارد که باید داشبورد مدیریتی آن طراحی شود.
"سختی کار" برای مددکاران لحاظ شود رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت در رابطه با وضعیت حقوق و دستمزد مددکاران اجتماعی شاغل در بیمارستان ها به ایسنا بیان نمود: قاعدتا آنهایی که کارمند رسمی هستند که بر مبنای نظام قانون کشوری دریافتی دارند؛ البته در حوزه سختی کار لازم است که حقوق افراد ترمیم شود و معاونت درمان وزارت بهداشت باید به مبحث ورود کند، مکاتبات لازم با معاون توسعه انجام شده است.
تعرفه گذاری و پروانه دار شدن "مددکاری اجتماعی" در دستور کار او در رابطه با درخواست مددکاران اجتماعی برای تعرفه گذاری خدمات مددکاری، اظهار نمود: تعرفه گذاری خدمات مددکاری اجتماعی از راه معاونت درمان وزارت بهداشت به شورایعالی بیمه ابلاغ گردید و چون استانداردهایی برای خدمات مددکاری اجتماعی تعریف شده بود در آنجا نکاتی عنوان شد. مسیر این کار در جریان است اما مسیر دشواری است. مثلاً یکی از ایراداتی که به این امر وارد می کنند اینست که مددکاری اجتماعی جزو رشته های پروانه دار نیست و باید پروانه دار شود که برای این کار اقدام کردیم و با سازمان نظام پزشکی پیگیر این امر هستیم.
وی در رابطه با بیشترین بیمارانی که مددکاران اجتماعی به آنها خدمات می دهند، بیان نمود: بیماران صعب العلاج و خاص و پس از آنها اختلالات سایکوتیک، سوءمصرف موادمخدر، موارد نزاع و درگیری، مبادرت به خودکشی و... بیشترین خدماتی است که عرضه می دهیم. سایر گروه ها مانند افراد بی خانمان، افراد مجهول الهویه، موارد کودک آزاری و.... هم در حیطه حمایت های مددکاران اجتماعی بیمارستان ها قرار می گیرند.
رسیدگی به بیشتر از ۶۵۰۰ مورد کودک آزاری در سال گذشته او تصریح کرد: هرچند که در موارد کودک آزاری و... تعداد خدمات پایین تر است اما کار بیشتری می برد. در سال ۱۴۰۰ بیش از۶۵۰۰ مورد کودک آزاری را ساماندهی کردیم که شاید عدد آن از مابقی کمتر است اما بسیار پیچیده و سخت است؛ چونکه باید با ساختار قضایی، سیستم حمایتی و... هماهنگ باشیم تا یک مورد کودک آزاری ساماندهی گردد. یا مثلاً در مورد موارد بی خانمان و مجهول الهویه سال قبل مشترکا نزدیک به ۴۰ هزار مورد ساماندهی شدند.
او در رابطه با خدمات حوزه مددکاری اجتماعی در سالهای کرونا، اظهار داشت: به صورت کلی چهار پروتکل و دستورالعمل در دوره کرونا تدوین کردیم که سه پروتکل در ارتباط با خود زمان کرونا و یک پروتکل برای بعد از کرونا بود.
منبع: laundrybox.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب