چرا احمدنژاد به رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفت بی سواد!
به گزارش خشکشوئی آنلاین، سفر محمود احمدی نژاد جهت شرکت در کنفرانس مدیریت منابع آب در گوتمالا در مهر ماه ۱۴۰۲، یادآور مدیریت خود وی در حوزه منابع آب بود. سد گتوند یکی از بزرگ ترین سدهای ایران است که در زمان احمدی نژاد راه اندازی شد.
سفر محمود احمدی نژاد جهت شرکت در کنفرانس مدیریت منابع آب در گوتمالا در مهر ماه ۱۴۰۲، یادآور مدیریت خود وی در حوزه منابع آب بود. سد گتوند یکی از بزرگ ترین سدهای ایران است که در زمان احمدی نژاد راه اندازی شد. این سد روی رودخانه کارون در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان شوشتر و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد. ارتفاع سدِ سنگ ریزه ای با هسته رسی ۱۸۲ متر و طول تاج آن ۷۶۰ متر بلندترین سد خاکی کشور شناخته می شود. دریاچه سد گتوند دومین دریاچه مصنوعی بزرگ کشور بعد از کرخه به حساب می آید. حجم مخزن سد چهار هزار و ۶۴۷ میلیون متر مکعب و حجم مفید آن سه هزار و ۴۷۰ میلیون مترمکعب اعلام شده است.
هدف از ساخت این سد چه تأمین برق (با متوسط تولید چهار هزار و ۲۵۰ گیگاوات ساعت در سال)، کنترل سیلاب های فصلی رودخانه کارون و آب های خروجی از سدهای بالادست، تنظیم آب کشاورزی پایین دست و ایجاد جاذبه های گردشگری ذکر شد. شروع ساخت سد در سال ۱۳۷۶ شروع شد و در سال ۱۳۹۱ به پایان رسید. پورمحمدی رئیس وقت سازمان بازرسی کل کشور ضمن اشاره به صرف ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای ساخت سد گتوند و همینطور کار صدها متخصص در سه دولت روی این سد و عدم توجه آنها به مشکلاتی که سد ایجاد می کند، اظهار داشته بود: «در سازمان بازرسی کل کشور با کارشناسی هایی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که نمی توان با شرایط حاضر سد گتوند به فعالیت ادامه دهد و با مدنظر قرار دادن قانون و کار کارشناسی این تصمیم را ابلاغ کرده ایم و پای آن هم ایستاده ایم.» پورمحمدی با ذکر اقدامات سازمان بازرسی کل کشور بعد از ابلاغ این تصمیم اظهار داشت: «۶۰۰ هزار از اراضی زیر کشت در این مناطق وجود دارد که با چند بار آبیاری شدن با آب شور، تبدیل به نمک زار می شود و ما این مسئله را به وزارت جهاد کشاورزی گزارش داده ایم که یا باید در این فصل آبی، سد را تخلیه کنند یا باید فکری به حال کشاورزی منطقه کنند.»
محمود احمدی نژاد، در جواب نامه رسمی پورمحمدی رئیس سازمان بازرسی کل کشور در رابطه با نقصها فنی سد گتوند، وی را بی سواد نامید و در دفاع از جانمایی غلط پروژه ۲۵۰۰ میلیارد تومانی سد گتوند علیا به این سخن اکتفا کرد که «من خودم مهندس عمرانم.» وی در تاریخ ۰۵/۰۵/۱۳۹۰ آبگیری سد گتوند علیا را اعلام نمود. وی سپس در یک گردهمایی اظهار داشت: «یک آدم بی سوادی وارد کارهای تخصصی می شود و به ما نامه رسمی می زند که شما این سد را در این نقطه نسازید و در جای دیگری راه اندازی کنید. به تو چه ارتباطی دارد؟ اصلا تو می فهمی سد یعنی چه؟ چه کسی به تو این اجازه را داده است که چنین کاری را انجام دهی؟ من که خودم مهندس عمران هستم در اینباره اظهارنظر نمی کنم، چونکه راه اندازی یک سد مطالعات زمین شناسی و هیدرولوژیکی فراوانی را می طلبد، در پایان نامه هم تهدید می کنند که اگر این کار را انجام ندهید با شما برخورد می نماییم.»
در سال ۹۴ زمانیکه شوری آب پشت سد، افزوده شد رئیس موسسه آب و دبیر شورای هماهنگی آب دانشگاه تهران در گزارش شناخت دانشگاه تهران به دو اشتباه، یعنی تعیین محور سد در محل نامناسب توسط مشاور اولیه و تصمیم به آبگیری سد بدون تکمیل تمهیدات علاج بخشی اشاره نمود. برای ساخت سد گتوند از سال ۱۳۸۰ به بعد بیشتر از ۳۶۰ پیمانکار با این پروژه همکاری داشته اند. این سد روی لایه های نمکی تشکیلات تبخیری گچساران قرار دارد. ۱۰ روز بعد از آبگیری، دیوار حائل ۱۲۰ سانتی متر نشست کرد. لایه های نمکی در آب پشت سد حل شده و بدین ترتیب کیفیت آب کارون پشت این سد بشدت کاسته شده و شور شده است.
دست اندرکاران ساخت سد از وجود سازند نمکی گچساران آگاه بودند اما چاره را در این دیدند که با صرف ۱۳۰ میلیارد تومان یک پتوی رسی روی لایه های نمکی ایجاد کنند. آب شیرین کارون، وقتی پشت سد قرار می گیرد، شور می شود. این آب شور می تواند تمام زمینهای پایین دست، کشاورزی و کشت و صنعت خوزستان را نابود کند. شرکت امریکایی سال ۱۳۵۰ مطالعات مکان یابی سد گتوند را انجام داد. محل پیشنهادی آنها ۱۴ و نیم کیلومتر بالاتر از مکان فعلی بود. سال ۱۳۷۷ وزارت نیرو و پیمانکار با تعیین محل فعلی مخزن سد از ۲/۲ میلیارد به ۷/۴ میلیارد بالا بردند.
ساخت سد گتوند، انتقال های مکرر آب و آلایندگی های صنایع استان همچون شرکت توسعه کشت و صنعت نیشکر، عوامل اصلی نابودی محیط زیست خوزستان و رودخانه کارون بوده است. مجوز راه اندازی سد شرایطی داشته که رعایت نشد. در سال ۱۳۹۰ رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: وزارت نیرو درحال ایمن سازی اطراف سد گتوند است و تا وقتی که تثبیت نمک در آن مکان انجام نشود این سد افتتاح نمی گردد. وزارت نیرو با استفاده از خاک رس که به پتوی رسی مشهور است مبادرت به ایمن سازی اطراف سد کرده تا مخزن سد و جریان آب، نمکزار ایجاد نکند.
آن هنگام مدیران سازنده سد گتوند مدعی شدند که «اگر سد گتوند نبود، علاوه بر مشکل گرد و غبار، خوزستان با مشکل بی آبی هم مواجه بود. کشت پایین دست سد نه تنها کاهش نیافته بلکه با آب رسانی به اندازه مطلوب بیشتر از گذشته رونق داشته است. بررسی ها نشان داد که احتمال بروز لغزش های بزرگ وجود ندارد و بعد از بروز انحلال اولیه نمک ها، به علت ریزش لایه های مارنی روی لایه های انحلالی، نرخ انحلال به میزان قابل توجهی کاسته می شود و امکان درگیر شدن کل نمک با آب وجود نداشته یا با روندی بطئی محتمل خواهد بود... سازند گچساران به لحاظ طبیعت و به لحاظ جنس زمین و ساختار زمین شناسی در مقابل آب مقاومتی ندارد. این هم در پیشبینی ما بوده است که این اتفاق رخ می دهد و ما به جهت اینکه نرخ انحلال نمک این سازند گچساران را در مراحل آبگیری به حداقل برسانیم یک پوشش روی آن بوجود آورده بودیم که البته پیشبینی ما این بوده است این پوشش به مرور زمان در طول یک ماه از بین می رود و اتفاقا یک بخشی از کار هم زیر آب می رود.»
ولی در عمل و حقیقت آب پشت سد بشدت شور شد و تصمیم گرفتند تا به تدریج نمک را تخلیه کنند. تخلیه آبِ شور و نمک جمع شده پشت سد به صدمه گسترده به زمینهای پایین دست انجامید.
*این یادداشت در روزنامه اعتماد چاپ شده است.
منبع: خشكشوئی آنلاین
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب